ซีสต์ (Cyst) เป็นพยาธิสภาพที่เกิดขึ้นได้ทุกส่วนของร่างกาย ไม่ว่าจะเป็นผิวหนังที่สังเกตเห็นได้ง่าย หรืออวัยวะที่คลำพบได้ เช่น เต้านม รวมไปถึงอวัยวะภายใน เช่น ตับ ไต เป็นต้น ซีสต์มีลักษณะเหมือนถุงซึ่งภายในอาจมีน้ำเป็นส่วนประกอบ โดยซีสต์ที่คนส่วนใหญ่รู้จักดี คือ ซีสต์ที่ปรากฏเป็นก้อนนูนเล็กๆ บนผิวหนัง มองแล้วคล้ายข้าวสุก โดยมากจึงเรียกกันว่าฝีข้าวสุก-ฝีข้าวสาร อย่างไรก็ตาม นอกจากซีสต์น้ำที่โตๆ ยุบๆ และสามารถยุบหายจนสนิทได้แล้ว ยังมีซีสต์อีกลักษณะ คือ ซีสต์เนื้อ ซึ่งเกิดในบริเวณที่พบซีสต์น้ำบ่อยๆ จนเนื้อโดยรอบอาจอักเสบและเกิดการเปลี่ยนแปลงจนกลายเป็นก้อนเนื้อได้

ความผิดปกติในร่างกายที่มีลักษณะเป็นถุง หรือเป็นก้อนก็ตาม อาจไม่ใช่ซีสต์ทั้งหมด แต่อาจเป็นเนื้องอกหรือมะเร็งก็ได้ ดังนั้น ผู้ที่พบความผิดปกติเหล่านี้จึงควรเข้าพบแพทย์เพื่อรับการตรวจ สำหรับการรักษานั้น หากแพทย์แน่ใจว่าก้อนที่พบเป็นซีสต์น้ำ หรือก้อนซีสต์ที่ยุบลงได้เอง ซึ่งจัดอยู่ในกลุ่มที่ไม่ใช่มะเร็งก็ไม่จำเป็นต้องผ่าตัด แต่หากซีสต์ที่พบมีส่วนที่เป็นเนื้อปนอยู่ หรือเป็นซีสต์เนื้อ แพทย์จะพิสูจน์ว่าก้อนที่พบนั้นเป็นมะเร็งหรือไม่ โดยอาจมีการผ่าตัดหรือเจาะเพื่อพิสูจน์ชิ้นเนื้อต่อไป

เอกสารอ้างอิง: (1) อดุลย์ รัตนวิจิตราศิลป์, รศ.นพ. ซีสเต้านมคืออะไรกันแน่ (2) เอกสารวิจัย พล.ร.ท. สุวรรณ ตันสุวรรณรัตน์ วปอ. 2548

ด้วยความปรารถนาดีจาก บริษัท กรุงเทพทิพโอสถ จำกัด

ยาประดง บริษัทกรุงเทพทิพโอสถ สรรพคุณแก้น้ำเหลืองเสีย